Como alimentarnos segundo a nosa idade / Embarazo

A muller embarazada debe comer por dúas

Durante o embarazo, a muller adoita recibir informacións de moi distintas fontes que lle aconsellan “o que debe e o que non debe facer”, en especial, acerca da alimentación que se supón que debe seguir. A famosa frase que di que “a muller embarazada ten que comer por dúas”, constitúe un mito; xa que como veremos a continuación, non por ter que alimentar a dous, debe comer de forma esaxerada.

É certo que a partir do final do primeiro trimestre de xestación detéctase un aumento das necesidades nutritivas debidas ao crecemento do feto, que normalmente a muller afai cubrir cun espontáneo aumento da inxesta de alimentos. Os especialistas calculan que o aumento de necesidades enerxéticas cífrase nunhas 350 calorías a partir do 4º mes, sobre a inxesta realizada habitualmente. Por tanto, queda claro que non se trata de dobrar o consumo de alimentos, senón de que os alimentos que compoñen a dieta acheguen ao organismo a cantidade necesaria de nutrientes esenciais para a boa saúde da nai e o san crecemento e desenvolvemento do futuro bebé.

Como non hai un alimento que conteña todos os nutrientes, a alimentación deberá ser variada e equilibrada para que o sangue da nai, que se comunica coa do embrión a través da placenta, achéguelle as proporcións necesarias de sustancias nutritivas.

Un antollo non satisfeito da embarazada deixa algunha marca no bebé

Con frecuencia, a muller embarazada experimenta cambios nas súas preferencias alimentarias que se relacionan con variacións da apreciación e sensibilidade do gusto. A embarazada pode atopar desagradable o sabor ou o cheiro dalgúns alimentos que lle gustaban antes da xestación. Pola contra, pode experimentar unha marcada apetencia por produtos que non eran do seu consumo habitual, o que responde ao termo de “antojos”. Este fenómeno, non se debe en absoluto a alteracións psicolóxicas, senón a alteracións producidas polo trastorno hormonal que o embarazo representa. Estas aversións ou apetencias non teñen importancia se non alteran nin interferen na realización dunha dieta variada e equilibrada. É un mito crer que un antollo non satisfeito da embarazada pode deixar algunha marca no bebé.

Eliminar sistematicamente o sal

O sal está composta por dous minerais, o sodio e o cloro con indiscutibles funcións na regulación de diversos procesos corporais. En concreto, o sodio regula o equilibrio da auga no organismo, que constitúe o 90% do peso total do feto e oscila entre o 50 e o 60 % do peso da persoa adulta.

O metabolismo do sodio altérase durante a xestación, o que conduce á aparición de edema (retención de líquidos) leve, principalmente nas extremidades a medida que avanza o embarazo, e acentúase máis no terceiro trimestre da xestación. A edema das extremidades inferiores que aparece no embarazo é fisiolóxico (normal, non patolóxico) e non ten relación co sodio, senón que se debe en parte á presión do útero en crecemento sobre as veas que retornan o líquido desde as pernas. Non debe confundirse co edema xeneralizado e patolóxico que acompaña á hipertensión inducida polo embarazo, que será diagnosticado e tratado polo médico.

No pasado era común a restrición de sodio alimentario para as embarazadas con retención de líquidos; con todo, cando esta é moderada, trátase dunha consecuencia normal do embarazo e non débese tratar con dietas baixas en sodio. Observouse hiponatremia neonatal (sodio sanguíneo baixo) en recentemente nacidos de mulleres que restrinxen indebidamente o consumo de sodio antes do parto.

Por tanto, aínda que a moderación no consumo de sal e outros alimentos ricos en sodio é unha recomendación apropiada para todas as etapas da vida, a restrición radical non é conveniente durante o embarazo, salvo indicación médica expresa.

No entanto, para non excederse do consumo, lembre:

• Na mesa, non agregue máis sal aos alimentos se estes xa veñen cociñados con sal.

• Utilice saleros con buracos pequenos.

• Non sirva a miúdo salgaduras, conservas e embutidos.

• Non esqueza que o ketchup, a mostaza e outras salsas comerciais xa conteñen sal na súa composición.

Continuar con hábitos nocivos: alcol, fármacos e tabaco

Corrixir certos hábitos antes de quedar embarazada é o máis beneficioso para o bebé e para a futura nai. Pero moitos embarazos prodúcense sen ser planeados. Cando isto sucede, é importante comezar axiña que como sexa posible a recibir coidados prenatais e a modificar os comportamentos potencialmente daniños.

Sábese que o alcol afecta a absorción, metabolismo e excreción de varios nutrientes, particularmente zinc, magnesio, ferro e cobre, polo que o seu consumo pode afectar os niveis destes elementos durante este período. Tamén se coñece que o consumo de alcol desde as primeiras etapas do embarazo pode dar lugar ao nacemento de nenos coa “síndrome fetal por alcol”, caracterizado por malformacións faciais e dos membros, retardo físico e deficiencia mental. Dado que non está establecido o límite de alcol permisible no embarazo, a recomendación é evitalo o máis posible e, mellor aínda, anular o seu consumo durante a xestación.

Así mesmo, o consumo de fármacos durante a xestación pode ter efectos adversos sobre o feto, xa que a maioría atravesa a barreira placentaria polo cal a embarazada debe consumilos exclusivamente baixo prescrición facultativa.

Pola súa banda, consumir tabaco nos meses de embarazo duplica o risco de ter un embarazo ectópico (afastado da súa posición fisiolóxica) e relaciónase co nacemento de neonatos de baixo peso, sendo por tanto aconsellable evitalo ao máximo e preferentemente non fumar. Igualmente, o fume de cigarro prexudica ao bebé en xestación, aínda que non sexa a nai a fumadora.