Como alimentarnos segundo a nosa idade / Nenos de 1 a 3 anos

Ofrecer cantidades grandes de alimentos proteicos

Ás veces se sobreestima a necesidade de proteína, entendendo que é un nutriente fundamental para o crecemento do neno. No entanto, o crecemento a estas idades vaise facendo máis lento e progresivo polo que a cantidade destes alimentos non é tan importante como a que habitualmente se ofrece.

Os requirimentos de proteína pasan de 2,2 gramos por quilo de peso e día (g/ Kg/ día ) no primeiro semestre de vida, a 1,5 g/ Kg/ día, no segundo semestre, e a 1,2 g/ Kg/ día, dun a tres anos. Esta diferenza cuantitativa de proteína explícase porque este nutriente serve ao crecemento, o cal diminúe notablemente nos dous primeiros anos e apenas se ve influenciado pola actividade física.

A porcentaxe de enerxía achegado polas proteínas a estas idades oscila entre o 10 e o 15%. Isto obriga a considerar na súa xusta cantidade a subministración de alimentos proteicos ao neno (carne, peixe, ovos e lácteos), sendo habitual atopar racións de alimentos proteicos que superan o 15% do valor enerxético total. Para facernos idea deste feito, pénsese que si unha neno toma dous vasos de leite, 50 gramos de carne, un iogur e 1 loncha de xamón cocido ao longo das distintas comidas do día, o achegue de proteína é de aproximadamente 40 g superior ás necesidades do neno dun a tres anos, que se estima é de 1,5 gramos de proteína por Kg de peso e día.

Hai demasiadas nais e pais que se preocupan por nenos que rexeitan o enorme bistec que se lles preparou. Produciríanse moitos menos conflitos nas comidas se as racións fosen razoables.

A deficiencia de proteína é rara en nenos no noso país, en parte pola importancia cultural dos alimentos proteicos. Quen teñen máis posibilidades de risco de consumo inadecuado deste nutriente son os nenos que consomen dietas vegetarianas estritas, quen teñen múltiples alerxias alimentarias ou aqueles que ven limitada a súa selección de alimentos por mor de dietas caprichosas, problemas de conduta ou acceso limitado aos mesmos.

Ofrecer leite e derivados lácteos desnatados

O consumo xeneralizado de leite desnatada polos nenos pequenos non está xustificado desde o punto de vista nutricional, salvo indicación médica expresa. O leite desnatada conserva a mesma proporción de proteínas, azucres (lactosa) e calcio que a enteira, aínda que está desprovista de graxa, nutriente enerxético básico para o bo funcionamento e desenvolvemento orgánico dos máis pequenos, así como das vitaminas disoltas na graxa, chamadas liposolubles, como as vitaminas A e D. A vitamina D é necesaria para a absorción do calcio e para o seu depósito nos ósos.

Elaborar bocadillos con embutidos diversos

A única charcutería que se debería admitir para esta idade é o xamón cocido e o xamón serrano magro (sen o touciño). Ademais do xamón cocido, pódense atopar no mercado outros derivados cárnicos que gardan con este produto moitas similitudes. É o caso da paleta de porco cocida, cuxa presentación e sabor son bos, e o seu prezo é comparativamente menor ao do xamón cocido. O xamón cocido é un produto de gran valor nutritivo, rico en proteínas de alto valor biolóxico e cun contido graxo relativamente baixo, comparado cos diversos embutidos.

Existen sucedáneos de xamón cocido de menor calidade nutritiva, aos que se autoriza o engadido de féculas, proteínas e outras partes do porco, ademais de aditivos, para formar un conglomerado ou pastel compacto que constitúen os denominados fiambres de xamón. Do mesmo xeito no mercado atópase fiambre de paleta de porco, e fiambres de pavo ou pito, dependendo dos ingredientes utilizados.

Ambos os produtos, xamón cocido ou salgado, consumidos unha ou dúas veces por semana, son suficientes para contribuír á diversificación da dieta.

Os embutidos, pola súa banda, son derivados cárnicos ricos en graxa, de contido proteico variable segundo os ingredientes utilizados. Son embutidos tradicionais o chourizo, o salchichón, a mortadela, o salami, a butifarra, a sobrasada, etc.

Salgar excesivamente os alimentos

Non deben salgarse excesivamente as preparacións culinarias (nin ao cociñar nin ao inxerir os alimentos), co fin de afacer ao neno ao sabor propio dos alimentos, diminuíndo consecuentemente a inxesta de sal.

Unha correcta educación do padal desde a infancia evitaría os dificultosos cambios de hábitos aos que ven obrigados quen de adultos precisan reducir a cantidade de sal na súa dieta diaria.

A recomendación de reducir o consumo actual de sal está xustificada, sobre todo se consideramos a súa pobre participación na consecución do equilibrio nutritivo.

Ofrecer sempre zume como alternativa á froita

Como a auga, outra bebida saudable para os máis pequenos é o zume de froita, coa vantaxe de que, polo xeral, gústalles o seu doce sabor. Tendo en conta que a esas idades necesitan tomar máis de 8 vasos de líquido ao día, o consumo de zume de froita pódese considerar unha alternativa acertada. O zume de froita ofrécelles moitos dos nutrientes da froita (coa excepción da fibra). Se a etiqueta non indica o contrario, o zume de froita comercial, contén só o azucre propio da froita utilizada na súa elaboración, e é unha opción máis saudable que unha bebida de froita que conteña azucre engadido, como é o caso de numerosas bebidas refrescantes e néctares.

Cando están seleccionadas sabiamente algunhas bebidas, como o leite e o zume de froita, contan como ración diaria dun grupo de alimentos. Por exemplo, un vaso de zume conta como unha das 2-3 racións que o neno necesita cada día do grupo de froitas. En cambio, unha bebida de froita que é soamente 10% zume de froita sería considerada como un "doce" e non como substituto dunha froita.

Facer un mal uso dos complexos multivitamínicos

Deben ser prescritos baixo a supervisión dun médico ou un especialista en Nutrición, e só en casos específicos, cando non é posible mellorar a calidade da dieta ou cando existen situacións de risco de que se produzan déficits nutritivos específicos (enfermidades agudas ou crónicas, inapetencia de longa duración, etc.).

Con todo, algúns pais e nais cren que a única forma de facer que os seus fillos tomen as vitaminas e os minerais necesarios é proporcionarllos en forma de granulado ou pastillas xa preparadas. Os anuncios adoitan dicir que a dieta non basta para satisfacer as necesidades do organismo nese sentido. Como é moi fácil comprar suplementos deste tipo, e o seu prezo non resulta elevado, moitas persoas decántanse por esta opción. En numerosas ocasións, excédense nas doses de vitaminas e minerais, crendo que así mellorará a súa saúde, estarán máis enérxicos ou evitarán moitas enfermidades. Cada vez son máis os estudos que confirman o perigo desta práctica.

Como dar suplementos deste tipo pode ser prexudicial, os pais nunca deben ofrecelos aos seus fillos sen consultar previamente cun profesional. Os suplementos non deben ser usados como substituto dunha boa comida, senón como complemento en caso de requirimentos extras. Os nenos teñen unha dose suficiente de vitaminas e minerais si seguen unha dieta variada con alimentos de todos os grupos básicos.